Waarom
Op 22 februari 2014 was het 70 jaar geleden dat Nijmegen in 1944 gebombardeerd werd. Afgelopen jaren hebben wij om dit moment te herdenken maar ook om Nijmegenaren en anderen bewuster te maken over wat er die dag gebeurd is de Route Brandhaarden Bombardement, Nijmegen 22 feb. 1944 uitgebracht. Dit met behulp en subsidie van Gemeente Nijmegen en een aantal anonieme geldschieters.
We wilden dit doen omdat veel mensen niet wisten welke plekken in Nijmegen getroffen zijn door de bommen. En ze bijvoorbeeld dachten dat ook de gehele benedenstad plat gebombardeerd is. Terwijl die benedenstad juist niet is getroffen. De benedenstad is na jarenlang verval in de jaren zestig, zeventig afgebroken en in de jaren tachtig is hier nieuwbouw neergezet.
Ook is er verwarring over vernielingen in de stad tijdens de bevrijding van Nijmegen in september 1944. Daarna was de stad ook nog eens maanden lang frontstad. Ook in die periode is er veel vernield in de stad door Duitse granaten.

Door mensen met een wandeling langs de brandgang van het bombardement te laten lopen, met op verschillende plekken persoonlijke verhalen over wat er daar precies gebeurd is hebben we het bombardement dichter bij gehaald. Het bombardement waar zo lang over gezwegen is, waar niet over gepraat werd omdat het een vergissing was? Gebombardeerd door de bevrijders… Het bombardement waarvan vele Nederlanders nog nooit van gehoord hadden/hebben.

Achtergrond
De route Brandhaarden Bombardement Nijmegen 22 feb. 1944 is opgezet Bregje Jaspers (eigenaar van ontwerpbureau STUDIO 0404) en door Rob Jaspers (Journalist bij de Gelderlander), in samenwerking met Gilde Nijmegen.
We hebben hierbij ook hulp gehad van Bart Janssen (van het boek De pijn die blijft en kenner op gebied van het bombardement op Nijmegen), Joost Rosendaal (historicus en schrijver van het boek Nijmegen ‘44) en medewerking van het Regionaal Archief Nijmegen.

• Er is een routeboekje uitgegeven, met 21 persoonlijke verhalen langs de route. Met het boekje kan je de route op eigen gelegenheid lopen. Gilde Nijmegen verzorgt daarnaast wandelingen met een gids die extra uitleg geeft.

• Daarnaast was de route, om hem extra onder de aandacht te brengen op 22 februari 2104, tijdelijk zichtbaar op de grond gemaakt. Dit door het gebruik van natuurvriendelijke krijtgraffiti. Deze uitingen zijn na enkele weken vanzelf weer verdwenen.

• Ook zijn op de enorme ramen van het Intersportpand op de hoek Bloemerstraat/Doddendaal al een jaar lang grote doeken met beelden van de verwoesting en gedichten over de pijn van het bombardement te zien. Deze verdwijnen na afbraak van dit pand .

• Bregje Jaspers heeft in september een foto-expositie gemaakt genaamd; Nijmegen Toen en Nu, 1922-2014. Passend bij beide boekjes. In de beelden wordt steeds in één beeld de situatie van tijdens de oorlog en de huidige situatie getoond. De foto expositie is in de septembermaand te zien geweest in de Stevenskerk in Nijmegen. Er is veel belangstelling voor getoond. Deze expositie is in februari 2015 tijdelijk weer te zien geweest in het Regionaal Archief Nijmegen en op een middel bareschool in Nijmegen.

• In 2019, 75 jaar na het bombardement, is er aan de vooravond van de herdenking, op 21 september, stilgestaan bij alle dromen van de slachtoffers. Er stonden toen in de binnenstad meer dan veertig koren en muzikanten (samen goed voor ruim 700 zangers) met ook tientallen vertellers stil bij de dromen van de slachtoffers van 1944. Er werd een lint van leven gecreëerd mede dankzij vele tientallen hardlopers die met fakkels langs de met kaarsjes verlichte markeringen van de brandgrens liepen. Het was een moment waarbij de hoop, vooruitgang centraal stond, ook als een waarschuwing tegen oorlog. Vele duizenden mensen bezochten dit herinneringsmoment.

Groot succes
Inmiddels is de zevende druk van het routeboekje Brandhaarden Bombardement, Nijmegen 22 feb. 1944 een feit. Er zijn inmiddels meer dan 9000 boekjes verkocht.
En meer 2000 mensen hebben meegelopen met de wandeling onder begeleiding van een gids van Gilde Nijmegen.
In eerste instantie wilde Gilde Nijmegen de route één jaar aanbieden, maar vanwege de grote interesse wordt de route nu standaard aangeboden en is te boeken via de website van Gilde Nijmegen.

Wat nog meer
Inmiddels is er ook al een tweede boekje verschenen dat is uitgebracht op 17 september 2014, Brandhaarden Bevrijding, Nijmegen Sept. 1944. De voorwaarde van Gemeente Nijmegen voor het verkrijgen van subsidie voor het eerste project was het uitbrengen van ook een tweede boekje. Dit om zo een compleet(er) beeld te geven van de verwoestingen van het centrum van Nijmegen tijdens de oorlog. Want ook tijdens de bevrijding en frontstadperiode is er veel vernietigd in de binnenstad.
Dit tweede boekje hebben we gedeeltelijk gefinancierd met de opbrengsten van het eerste boekje. Hiervan zijn er al meer dan 3500 verkocht. Ook deze route is te wandelen met Gilde Nijmegen.

Brandgrens in de stad laten zien?
Door de grote belangstelling groeide het idee om de Brandgrens van het Bombardement op Nijmegen zichtbaar markeren in het centrum van de stad. Dit door middel van, liefst 800, subtiele metalen plaatjes die vast zitten in de grond. Symbolisch voor ieder slachtoffer een herinnering.  Dit is gelukt, in september 2020 zijn alle herinneringsplaatjes geplaatst. De kleine ronde plaatjes in het stratenpatroon verwijzen direct naar het bombardement en op ieder plaatje staat een naam van een slachtoffer.  Ze trekken de aandacht doordat ze licht glinsteren in het licht. Het versterkt de herinnering aan de pijn van de stad.

Gedragen door de Nijmegenaren
Het project is vooral gedragen worden door de Nijmegenaren zelf. Gemeente Nijmegen heeft een eerste deel gesubsidieerd,  maar het grootste deel van de brandgrens is vooral met de hulp van stadgenoten – en anderen die dit project een warm hart toedragen – gerealiseerd.